Di huấn của Dipa Ma – Mười bài học để sống đời
1– Bài Một: Chọn một cách thực tập thiền quán và đeo theo cách ấy mãi.
“Nếu bạn muốn có tiến bộ về thiền quán, phải kiên trì giữ theo một kỹ thuật duy nhứt.”
Nếu bạn giữ vững lòng trung thành với sự thực tập bạn đã nguyện chọn, xuyên qua thời kỳ đen tối, ánh bình minh trí huệ sẽ lố dạng.
2– Bài Hai: Phải ngồi thiền mỗi ngày.
“Phải tập ngay bây giờ. Ðừng tưởng bạn sẽ tập được nhiều hơn về sau.”
Bà nhấn mạnh là các thiền sanh phải tìm ra thời giờ để tu tập mỗi ngày, ngay cả khi chỉ có được năm phút thôi. Nếu cả điều đó mà cũng chẳng thể có được, thì bà lại nói:
” Ít nhứt là khi lên giường đi ngủ, bạn chỉ cần theo dõi một hơi thở vào và một hơi thở ra, trước khi bạn nhắm mắt ngủ.”
“Nếu bạn bận rộn, cứ lấy ngay sự bận rộn đó để thiền quán.”
Bà dạy tiếp, “Khi bạn đang làm toán, hãy nhận biết rằng bạn đang làm toán. Thiền quán chính là nhận biết rõ việc mình đang làm. Nếu bạn đang vội vã đi vào sở làm, bạn hãy nhận biết là bạn đang vội vã. Khi bạn đang ăn, đang mang giầy, mang vớ, đang mặc quần áo, bạn phải giữ chánh niệm trong khi làm các việc đó. Ðấy là cả một sự thiền quán đó. Ngay cả khi bạn đang cắt móng tay, cũng nên để tâm trí vào việc cắt móng tay đó nữa: nhận biết rõ là bạn đang cắt móng tay.”
“Sự thiếu tỉnh thức thường xảy ra cho mọi người. Ðó chẳng phải là một vấn đề khó khăn thường trực.”
Ngay khi ta đã mất cả nỗ lực và quyết tâm, bà khuyên ta chỉ cần nên nhận biết rõ tâm trạng đó và rồi chuyển ngay sang một hình thức tu tập khác — đi thiền hành, theo dõi và ghi nhận các hoạt động thông thường, hoặc là ngồi toạ thiền — trong đó sự quyết tâm đang hiện diện
3– Bài Ba: Xử dụng mọi trường hợp.
“Mỗi người chúng ta đều có năng lực vĩ đại. Hãy dùng năng lực đó để tự cứu mình và giúp đỡ kẻ khác.”
“Chẳng cần phải rời khỏi gia đình bạn mới có thể đạt đến được các chứng đắc nội tâm và trí huệ cao tột. Bạn có thể vừa là vợ, là mẹ, lại vừa theo đuổi con đường đạo pháp được.”
“Trên thế gian nầy, chẳng có bất cứ sự vật gì mà ta nên bám níu lấy,” Dipa Ma dạy, “nhưng ta có thể tìm lấy chỗ hữu dụng của mọi sự vật trên thế gian. Cuộc sống chẳng phải là để chối bỏ đi. Ðời sống có mặt ở đó. Trong bao lâu mà đời sống vẫn còn đấy và chúng ta còn ở đây, chúng ta có thể đem nó ra xử dụng một cách tốt đẹp nhứt.”
4– Bài Bốn: Tập nhẫn nhục.
“Nhẫn nhục là đức tánh quan trọng nhứt để phát triển tỉnh giác và định lực.”
Theo Dipa Ma, sự nhẫn nhục rất cần thiết cho sự trưởng thành của tâm trí, và do đó là một đức tánh quan trọng nhứt cần được vun bồi.
5– Bài Năm: Hãy giải thoát tâm của bạn.
“Tâm của bạn còn đầy vọng tưởng”
Nếu chúng ta còn chưa ý thức được việc đó, những chuỗi dài vô tận của những tư tưởng sẽ lôi kéo chúng ta mãi, và hạn chế cuộc sống của chúng ta. Tuy nhiên, các vọng tưởng đó đều chẳng có thực chất.
Bà luôn khuyến khích các học viên nên quán sát các mẩu chuyện riêng tư, các vọng tưởng, để nhận ra sự rỗng tuếch của chúng, để rồi vượt thoát ra khỏi những hạn chế mà chúng áp đặt lên họ.
“Hãy dẹp bỏ việc suy nghĩ đi”, bà thường thúc dục: “Thiền quán đâu phải là suy tưởng.”
6– Bài Sáu: Hãy dập tắt ngọn lửa tình cảm.
“Sân hận là ngọn lửa”.
“Trong đời sống hằng ngày, có rất nhiều chuyện xảy ra chẳng vừa ý mình,” Dipa Ma nói: “Ðôi khi, tôi thể nghiệm một sự bực bội, nhưng tâm tôi lại vẫn mát mẻ. Bực bội đến rồi lại qua đi. Tâm tôi chẳng bị khuấy rối vì bực bội. Sân hận là ngọn lửa. Nhưng tôi chẳng cảm thấy nóng chút nào. Nó đến rồi nó tắt lịm đi”.
Ðối với Dipa Ma “ sự sân hận chẳng bao giờ tự biện minh là chánh đáng được”. Và bà đã tìm ra cách để lèo lái con thuyền đời bà lướt sóng gió mà chẳng vướng bận giận hờn.
7– Bài Bảy: Hãy cứ vui hưởng lạc thú ở dọc đường.
“Tôi rất vui sướng. Nếu bạn đến tập thiền, bạn cũng sẽ vui sướng.”
“Một khi tham lam, hờn giận và si mê đã được loại bỏ, trong mọi thời, nhìn lại mọi sự vật ta thấy chúng tươi tắn và mới mẻ hơn. Mỗi phút giây là một khoảnh khắc mới. Ðời sống tẻ nhạt trước kia, nay ngày ngày, mọi lúc đều mang đầy ý nhị và thú vị”.
8– Bài Tám: Giản dị hoá.
“Hãy sống cuộc đời bình dị. Một đời sống giản dị bao giờ cũng tốt cho mọi sự. Quá nhiều xa hoa làm chướng ngại cho sự tu tập.”
Kim chỉ nam của bà và cho các học viên của bà là sống ngay thật và chẳng bao giờ quở trách kẻ khác.
Bà thường bảo: “Mỗi khi tôi có được thời gian riêng một mình, tôi thường quay tâm hướng vào bên trong”.
“Tư tưởng về dĩ vãng, và tương lai”, bà bảo, “làm hư mất thời giờ của các bạn”.
9– Bài Chín: Vun bồi tinh thần chúc phước lành.
“Nếu bạn chúc lành cho người chung quanh bạn, bạn sẽ được thêm sự chú tâm vào mọi phút giây.”
Dipa Ma khuyến khích một học viên vừa là phi công hàng không, nên rải tâm từ bi và chúc phước lành đến các hành khách và bạn đồng nghiệp, khi anh nầy đang lái phi cơ. Bà nói điều nầy sẽ làm cho anh phi công trở nên tỉnh táo hơn, đồng thời khiến mọi người cũng được vui sướng.
10– Bài Mười: “Thiền quán hoàn thành nhân cách con người.”
Trích lược trong: Ngập Sâu Trong Ân Sủng
Cố Thiền sư Dipa Ma
Thiện Nhựt phỏng dịch
Namo Tassa Bhagavato Arahato Sammasambuddhassa. Namo Tassa Bhagavato Arahato Sammasambuddhassa. Namo Tassa Bhagavato Arahato Sammasambuddhassa.